Αριστερό ημισφαίριο vs δεξί ημισφαίριο: Καταρρίπτοντας το μύθο!

Χρησιμοποιείτε περισσότερο το δεξί ή το αριστερό ημισφαίριο όταν σκέφτεστε; Ποιο ημισφαίριο του εγκεφάλου σας είναι το κυρίαρχο;

Πολλά βιβλία αλλά και πολλά τεστ στο διαδίκτυο υπόσχονται να σας διαφωτίσουν σχετικά με το ποιο ημισφαίριο του εγκεφάλου σας χρησιμοποιείται περισσότερο και τι συνεπάγεται αυτό.

Πολλά άρθρα επίσης ισχυρίζονται ότι μπορούν να σας βοηθήσουν να αναπτύξετε την κρυμμένη δημιουργικότητα του δεξιού ημισφαιρίου ή τη λογική σκέψη του αριστερού.

Με δεδομένο ότι αυτή η θεωρία περί κυριαρχίας δεξιού και αριστερού ημισφαιρίου είναι αρκετά δημοφιλής, ίσως σας εκπλήξει το γεγονός ότι πρόκειται για έναν ακόμα μύθο για τον εγκέφαλο!

Τι είναι η θεωρία για την κυριαρχία των ημισφαιρίων;

Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, η κάθε πλευρά του εγκεφάλου είναι υπεύθυνη για διαφορετικού τύπου διεργασίες σκέψης και ο κάθε άνθρωπος έχει την μία πλευρά πιο ισχυρή από την άλλη.

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι με κυρίαρχη την αριστερή πλευρά θεωρούνται πιο λογικοί, αναλυτικοί και αντικειμενικοί ενώ αυτοί με κυρίαρχη τη δεξιά πλευρά θεωρούνται περισσότερο δημιουργικοί, διαισθητικοί και υποκειμενικοί.

Η θεωρία βασίζεται στην πλευρίωση του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος έχει δύο ημισφαίρια τα οποία είναι υπεύθυνα για διαφορετικές λειτουργίες και τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους.

Το καθένα από αυτά ελέγχει τους μείς της αντίθετης πλευράς, δηλαδή το δεξί ημισφαίριο ελέγχει την αριστερή πλευρά του σώματος και το αριστερό ημισφαίριο την δεξιά.

Επομένως η κάθε πλευρά έχει τις δικές της “δουλειές”; Είναι ο καθένας μας left-brained ή right-brained? Όπως πολλοί ψυχολογικοί μύθοι, έτσι κι αυτός ήταν αποτέλεσμα παρατηρήσεων του ανθρώπινου εγκεφάλου, τα συμπεράσματα των οποίων παραποιήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν με υπερβολή.

Η θεωρία ξεκίνησε από τον Roger W. Sperry, ο οποίος βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1981 για τη μελέτη του σε ανθρώπους που έπασχαν από επιληψία. Ανακάλυψε ότι αν κοπεί το μεσολόβιο που ενώνει τα δύο ημισφαίρια, τότε μειώνονται οι επιληπτικές κρίσεις.

Αυτή η παρέμβαση όμως είχε ως αποτέλεσμα άλλες δυσκολίες. Για παράδειγμα, πολλοί ασθενείς δε μπορούσαν να ονοματίσουν αντικείμενα τα οποία επεξεργαζόταν το δεξί ημισφαίριο, μπορούσαν όμως να το κάνουν για αντικείμενα τα οποία επεξεργαζόταν το αριστερό ημισφαίριο. Με βάση αυτό, ο Sperry υποστήριξε ότι η γλώσσα ελέγχεται από την αριστερή πλευρά του εγκεφάλου.

Δεξί ημισφαίριο

Σύμφωνα με τη θεωρία για την κυριαρχία των ημισφαιρίων, η δεξιά πλευρά είναι πιο δυνατή στα παρακάτω:
• Αναγνώριση προσώπων
• Έκφραση συναισθημάτων
• Μουσική
• Αναγνώριση
• Χρώματα
• Εικόνες
• Διαίσθηση
• Δημιουργικότητα

Αριστερό ημισφαίριο
Το αριστερό ημισφαίριο κυριαρχεί στις παρακάτω δεξιότητες:
• Γλώσσα
• Λογική
• Κριτική σκέψη
• Αριθμοί
• Συλλογιστική

Πρόσφατες έρευνες όμως έδειξαν ότι τα πράγματα δεν είναι άσπρο ή μαύρο. Για την ακρίβεια, φαίνεται ότι δεξιότητες, όπως για παράδειγμα η μαθηματική σκέψη, δουλεύουν καλύτερα όταν συνεργάζονται τα δύο ημισφαίρια.

Σήμερα, οι νευροεπιστήμονες γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν εξίσου το δεξί και το αριστερό ημισφαίριο και ότι οι δύο πλευρές του εγκεφάλου συνεργάζονται για να εκτελέσουν πολλές λειτουργίες μέσω του μεσολόβιου.

Τότε γιατί ακόμα μιλάμε για τη θεωρία της κυριαρχίας των ημισφαιρίων;

Η έρευνα απέδειξε ότι πρόκειται για μύθο, ένα μύθο όμως που είναι ακόμα εξαιρετικά δημοφιλής. Γιατί; Απ’ ότι φαίνεται, οι περισσότεροι δε γνωρίζουν ότι η θεωρία αυτή έχει ξεπεραστεί.

Παρ’ όλες τις διαστάσεις που έλαβε αυτός ο μύθος, η κατανόηση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών του καθενός μπορεί να βοηθήσει στην υιοθέτηση πιο αποτελεσματικών τρόπων μάθησης.

Αυτό που είναι σημαντικό να θυμάστε αν κάνετε κάποιο από τα τεστ που θα συναντήσετε στο διαδίκτυο είναι ότι είναι απλά για διασκέδαση και δε χρειάζεται να δώσετε και πολύ βάση στα αποτελέσματα!