Νέα έρευνα: Πώς τα GLP-1 φάρμακα απώλειας βάρους επηρεάζουν την αίσθηση της γεύσης

Μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Diabetes, Obesity and Metabolism, αναφέρει πώς χρήστες GLP-1 φαρμάκων για απώλεια βάρους, παρατηρούν αισθητή διαφορά στην αντίληψη της γεύσης των τροφών.

Συγκεκριμένα έχουν πιο έντονη αίσθηση του γλυκού και του αλμυρού.

Η κατανόηση του πώς και γιατί συμβαίνει αυτό μπορεί να βοηθήσει τους χρήστες να προσαρμόσουν τη διατροφή τους χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη διατροφή ή την επιτυχία της θεραπείας.

Τι έδειξε η νέα μελέτη για τα φάρμακα GLP-1 και τη γεύση

Περίπου ένας στους πέντε χρήστες GLP-1 ανέφερε αλλοιωμένη γεύση και συγκεκριμένα ισχυρότερη γλυκύτητα και αλμυρότητα των τροφών.

Στην μελέτη πάνω από 400 ενήλικες έλαβαν σεμαγλουτίδη ή τιρζεπατίδη και:

Το 26,7% όσων έλαβαν ένα σκεύασμα σεμαγλουτίδης ανέφεραν ότι η γεύση του φαγητού ήταν πιο αλμυρή από πριν, σε σύγκριση με 16,2% (άλλη ομάδα σεμαγλουτίδης) και 15,2% (τιρζεπατίδη).

Οι αναφορές για αυξημένη γλυκύτητα ήταν παρόμοιες μεταξύ των ομάδων, περίπου 19-22%.

Συνολικά, περίπου το 58% δήλωσε ότι η όρεξή τους μειώθηκε κατά τη διάρκεια της θεραπείας, υποδηλώνοντας ότι οι αισθητηριακές αλλαγές μπορεί να αλληλεπιδρούν με τον κορεσμό, για να διαμορφώσουν τις επιλογές τροφίμων.

Αυτά τα δεδομένα προέρχονται από παρατηρητικές, αυτοαναφερόμενες μετρήσεις και εντοπίζουν συσχετίσεις και όχι αιτιώδη συνάφεια.

Γιατί τα φάρμακα GLP-1 μπορεί να αλλοιώνουν την αντίληψη της γεύσης

Η σηματοδότηση GLP-1 εκτείνεται από το έντερο στη γλώσσα και στον εγκέφαλο και ρυθμίζει τα κυκλώματα ανταμοιβής.

• Περιφερικές οδοί γεύσης: Οι υποδοχείς GLP-1 υπάρχουν σε ιστούς που σχετίζονται με τη γεύση. Η πειραματική και κλινική έρευνα δείχνει ότι οι θεραπείες που βασίζονται στα GLP-1 φάρμακα μπορούν να τροποποιήσουν την ευαισθησία στη γεύση, συμπεριλαμβανομένων των γλυκών και αλμυρών ερεθισμάτων. Ορισμένες μελέτες αναφέρουν μειωμένη συνολική αντίληψη γεύσης, άλλες αυξημένη ευαισθησία, μια διαφορά που πιθανώς σχετίζεται με τη δόση, την κατηγορία φαρμάκων, τον χρόνο και την ατομική βιολογία.
• Κεντρικές επιδράσεις στην ανταμοιβή/αποστροφή: Τα φάρμακα GLP-1 αλληλεπιδρούν με τα συστήματα ντοπαμίνης/σεροτονίνης και μειώνουν τον «θόρυβο της τροφής», αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα τρόφιμα έχουν ικανοποιητική γεύση ή μυρωδιά. Αυτό μπορεί να αυξήσει τις αποστροφές για έντονα γλυκά ή αλμυρά τρόφιμα.
• Γαστρεντερική σηματοδότηση: Η βραδύτερη γαστρική κένωση και ο πρώιμος κορεσμός μπορούν να αναδιαμορφώσουν την ηδονική αξιολόγηση των γεύσεων από τον εγκέφαλο, καθιστώντας τα βαριά ή υπερ-εύγευστα τρόφιμα, «πολύ έντονα».

Η κατεύθυνση της αλλαγής ποικίλλει, αλλά τα σήματα γεύσης και όρεξης είναι στενά συνδεδεμένα με αυτά τα φάρμακα, γεγονός που βοηθά στην εξήγηση τόσο της μειωμένης επιθυμίας όσο και των αλλαγών στη διατροφή.

Η αλλοιωμένη γεύση βοηθά ή εμποδίζει την υγιεινή διατροφή;

Μπορεί να κάνει και τα δύο.

• Θετικό: Η αυξημένη γλυκύτητα συχνά μειώνει την επιθυμία για ζάχαρη. Η μεγαλύτερη αλμύρα μπορεί να αποθαρρύνει τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, υποστηρίζοντας έμμεσα τους στόχους βάρους και καρδιομεταβολισμού.
• Αρνητικό: Η δυσάρεστη γεύση μπορεί να περιορίσει την ποικιλία των τροφίμων ή να μειώσει την πρόσληψη πρωτεϊνών και μικροθρεπτικών συστατικών, εάν οι χρήστες εγκαταλείψουν προηγουμένως προτιμώμενες τροφές. Μερικοί αναφέρουν δυσγευσία (δυσάρεστη/μεταλλική γεύση) ή ξηροστομία, η οποία μπορεί να υπονομεύσει την πρόσληψη και την ενυδάτωση.

Πρακτικές προσαρμογές εάν η γεύση του φαγητού γίνει «πολύ γλυκιά» ή «πολύ αλμυρή»

Ξεκινήστε με απλές, αναστρέψιμες τροποποιήσεις και παρακολουθήστε τη διατροφική σας πρόσληψη:

• Μειώστε την ένταση: Προτιμήστε ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε καρυκεύματα με γεύση umami (μανιτάρια, ντομάτες, βότανα) αντί για πρόσθετη ζάχαρη/αλάτι για να αποκαταστήσετε την ισορροπία.
• Αλλάξτε το μαγείρεμα: Δοκιμάστε διαφορετικές μεθόδους μαγειρέματος (ψήσιμο έναντι βρασμού), θερμοκρασίες (τα πιο δροσερά τρόφιμα συχνά έχουν λιγότερο έντονη γεύση) και υφές (ζωμούς, γιαούρτια) για να βελτιώσετε τη γευστικότητα.
• Δημιουργήστε μια λίστα εφεδρικών επιλογών: Προσδιορίστε 5-7 «ασφαλή» γεύματα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που ανέχεστε καλά (π.χ. αυγά με σπανάκι, ψητό ψάρι και κινόα, γιαούρτι με μούρα).
• Ενυδάτωση και στοματική φροντίδα: Αντιμετωπίστε την ξηροστομία με νερό και τσίχλες χωρίς ζάχαρη. Η καλή στοματική υγιεινή μπορεί να αμβλύνει τη δυσγευσία.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι η επίδραση εξαρτώμενη από τη δόση ή είναι μόνιμη;

Τα τρέχοντα δεδομένα δεν είναι οριστικά. Οι αναφορές παρατήρησης υποδηλώνουν μεταβλητότητα ανάλογα με τη δόση και τη διάρκεια και οι περισσότεροι χρήστες επιστρέφουν στην αρχική τους κατάσταση μετά τη διακοπή λήψης GLP-1 φαρμάκων. Εκκρεμεί διαχρονική δοκιμή υψηλής ποιότητας.

Είναι η γλυκύτητα και η αλμύρα οι μόνες γεύσεις που επηρεάζονται;

Όχι. Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ευρύτερες μετατοπίσεις -συμπεριλαμβανομένης της πικράδας, της ξινίλας, του ουμάμι και της συνολικής έντασης γεύσης- αν και οι κατευθύνσεις (αυξημένη έναντι μειωμένης) ποικίλλουν.

Θα μπορούσε να εμπλέκεται και η αλλοιωμένη οσμή;

Πιθανώς. Ορισμένοι χρήστες αναφέρουν αλλαγές στην οσμή και ισχυρότερες αποστροφές οσμής κατά τη διάρκεια της θεραπείας με GLP-1, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την αντίληψη της γεύσης. Τα αυστηρά μηχανιστικά δεδομένα είναι περιορισμένα.

Πρέπει οι ασθενείς να αλλάξουν ή να διακόψουν τη θεραπεία λόγω αλλαγών στη γεύση;

Όχι από μόνοι τους. Αυτά τα φάρμακα έχουν αποδεδειγμένα μεταβολικά οφέλη. Εάν οι αλλαγές στη γεύση μειώνουν υπερβολικά την πρόσληψη ή διαταράσσουν τη διατροφή, ο γιατρός μπορεί να προσαρμόσει το πρόγραμμα αναλόγως.

Θα μπορούσαν αυτές οι αισθητηριακές μετατοπίσεις να εξηγήσουν εν μέρει την επιτυχία της απώλειας βάρους;

Ναι. Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αλλαγές στη γεύση συχνά συνυπήρχαν με μειωμένη όρεξη, υποδηλώνοντας μια αισθητηριακή ανατροφοδότηση κορεσμού, που υποστηρίζει τη χαμηλότερη πρόσληψη ενέργειας (θερμίδων). Αυτός είναι ένας συμπληρωματικός μηχανισμός, όχι ο μοναδικός παράγοντας απώλειας βάρους.